- Konu Başlıkları
- Saç Dökülmesi Sorununa Etkili Çözümler
- Saç Dökülmesi Tipleri Nelerdir?
- Saç Dökülmesi Sebepleri Nelerdir?
- Bulguları Nelerdir?
- Dökülme miktarını ölçün...
- Saç Dökülmesi Tedavisi
- Saç Dökülmesi için Öneriler
Saç Dökülmesi Sorununa Etkili Çözümler
Saç dökülmesi birçok farklı tipte ortaya çıktığı için tedavinin planlanması aşamasında saç dökülme tipinin belirlenmesi gerekmektedir.
Saç dökülmesi insan doğasının bir parçasıdır. Saçların da aynı insanlar gibi yaşam döngüsü mevcuttur. Bir süre yaşayan ve uzayan saç teli ölür ve dökülür; yerine çoğunlukla yenisi çıkar. Günlük 50 – 100 tel arası saç dökülmesi normaldir. Eğer günde 100 telden fazla dökülüyorsa, saçlı derinizde yama şeklinde kellik veya saçlarda çok fazla incelme, saçlarda görünür seyrelme varsa o zaman dermatoloğa gitme vakti gelmiş demektir.
[widget-132]
Saç Dökülmesi Tipleri Nelerdir?
Saç dökülmesinin tipleri aşağıdaki gibidir:
- Alopesi areata: Diğer yönlerden sağlıklı olan bireylerde, saçta yamasal dökülme ve komple saç dökülmesine sebep olabilmektedir. Bazı hastalarda kirpiklerde de dökülme ve vücudun herhangi bir yerindeki kıllarda dökülme meydana gelebilir. Genellikle kortizonlu merhemlerle veya kortizonun deri içerisine enjekte edilmesiyle tedavi edilir.
- Kalıtsal (Genetik) saç dökülmesi: Kadınlarda kalıtsal saç dökülmesi saçlarda saçlı deri merkezinde incelme ile başlamaktadır. Diğer adı ile androgenetik veya erkek tipi saç dökülmesi olarak bilinir. Altta yatan hormon bozukluğu varsa bu tip dökülme tedaviyle gerileyebilmektedir. Altta yatan başka bir hastalık yoksa minoksidil sprey günde iki defa sıklıkla reçete edilmektedir. PRP ve mezoterapi ile kombine edilirse daha başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir.
- Traksiyon alopesisi: Saç derisini sürekli önden geriye doğru çeken saç stilleri bu saç dökülmesine neden olmaktadır. Örneğin; sürekli çok gergin balerin topuzu yapmak ön saçların kalıcı dökülmesine neden olur.
- Trikotillomani: Bu psikolojik durum hastaların kendi saçlarını çekerek koparmalarıyla oluşmaktadır.
- Saçlı derinin mantarı: Bulaşıcıdır ve genellikle çocuklarda ortaya çıkmaktadır. Tedavi edilmezse kalıcı kelliğe sebep olur. Bu nedenle şüphelenildiği durumda mutlaka dermatoloğa başvurulmalıdır.
Saç dökülmesinin çoğu sebebi durdurulabilir ve tedavi edilebilir. Bu nedenle saç dökülmesi olan hastalar mutlaka dermatoloğa başvurmalıdır.
Saç Dökülmesi Sebepleri Nelerdir?
Saç dökülmesi sebepleri aşağıdaki gibidir:
- En yaygın sebebi kalıtımsal (genetik) saç dökülmesidir. Bu tip saç dökülmesinin diğer isimlendirilmesi erkek tipi kellik veya androgenetiktir. Adı erkek tipi de olsa kadınlarda da görülebileceği unutulmamalıdır. Kadınların da yaklaşık %10'unda erkek tipi saç dökülmesi (androgenetik alopesi) görülebilmektedir.
- Kadınlarda saç dökülmesinin en sık nedenlerinden biri, doğum yaptıktan sonra olan saç dökülmesidir. Bu duruma telojen effluvium adı verilmektedir. Çoğunlukla kendiliğinden 1 yıla kadar düzelmekte ve dökülen saçlar tekrar çıkmaktadır.
- Yoğun stres altındaki kişilerde de saç dökülmesi gözlenmektedir.
- Bazı dahili hastalıklar saç dökülmesini hızlandırmaktadır. En iyi bilinenleri: Hipo veya hipertiroidi, anemi (kansızlık), vitamin eksiklikleridir.
- Diyetle fazla kilo kaybı ve yetersiz beslenme, ağır detokslar saç dökülmesi nedenleri olarak sayılır.
- Ciddi cerrahi girişimler ve uzun süren ameliyatlar da diğer bir nedenidir.
- Bazı kanser türlerinde alınan kemoterapi ve radyoterapi de saçların dökülmesine neden olmaktadır.
- Menopoz
- Yaşla birlikte saç kaybı fizyolojiktir. Bu nedenle 40 yaşından sonra yavaş yavaş saçlar azalma eğilimi gösterebilmektedir.
- Bazı ilaçlar saç dökülmesine sebep olmaktadır. Bunlar;
- Kan sulandırıcılar
- Yüksek doz vitamin A
- Artrit (romatizma), depresyon, gut, kalp problemleri ve yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar
- Doğum kontrol hapları: Bu hapları alan bazı kadınlarda saç dökülmesi gözlenmektedir. Bazen saç dökülmesi haplar bırakıldıktan sonra da başlayabilmektedir. Bu tip saç dökülmesi gözlenen kadınlarda sıklıkla kalıtsal saç dökülmesi de görülmektedir.
- Anabolik steroidler (kas yapımı ve atletik performansı artırmak için alınan steroidler) saç dökülmesine neden olabilmektedir.
Bulguları Nelerdir?
Saç dökülmesi kademeli incelme, kel alanlar ya da komple kellik yaratabilmektedir.
Saç Bakımı
Saçınıza kullandığınız bazı ürünler ve saç stiliniz saç dökülmesi yaşamanıza neden olabilir.
- Ürünler: Saç ağartıcılar ve perma, saçların kırılmasına neden olabilir. Boyaların, jölelerin, gevşeticilerin ve saç spreylerinin sürekli veya yanlış kullanılması da saç kırılmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle dermatologlar bu saç ürünlerinin kullanımının azaltılmasını önerir. Daha az kullanım daha az saç kopması demektir.
- Saç kurutma makineleri, düzleştiriciler ve diğer cihazlar: Saç kurutma makinalarının sık kullanılması saçlara zarar vermektedir. Yüksek ısı, kılın gövdesindeki suyun kaynamasına neden olarak kılın kırılgan ve gevrek olmasına neden olur. Dermatologlar, saçlarınızın kendiliğinden kurumasına izin vermenizi önerirler. Saçlarınız kuruduktan sonra saçlarınızı şekillendirebilirsiniz. Ayrıca dermatologlar düzleştirici (yüksek ısı kullanarak saçları düzelttikleri için) ve maşaların az kullanılmasını tavsiye etmektedir. Saça zarar vermeden şekillendirme yapmak mümkündür.
- Saç tokaları, klipsler ve lastik bantlar: Saçları sıkı tutmak için kullanıldığında saçları kırabilmektedir.
Saç Stilleri
At kuyruğu, mısır örgüsü ve değişik sıkı örgülerin uzun süre sürekli kullanılması traksiyon alopesi olarak bilinen saç dökülmesine sebep olmaktadır.
Yanlış Yıkama, Kurutma ve Tarama
Aşağıdaki uygulamalar saç dökülmesine sebep olmaktadır:
- Yanlış yıkama, kurutma ve tarama: Çok fazla şampuanlama, tarama veya fırçalama (günde 100 vuruş veya daha fazla)
- Islak saçları havluyla ovarak kurutmaya çalışmak
- Islak saçların fırçalanması veya taranması
Birçok insanda saçlar ıslandığında daha esnektir. Kuru saçlardan daha kolay koparlar. Saç kırılması meydana geldiğinde saç tüylü veya çok ince görünür.
Dökülme miktarını ölçün...
İnsanların yaklaşık olarak %50 ila %70'i hayatlarının bir noktasında saç dökülmesi yaşayabilir.
Saç Dökülmesi Tedavisi
- Doğum, kilo verme, yetersiz beslenme ve ilaç gibi nedenlere bağlı saç dökülmesinde etken ortadan kalktığında genellikle düzelmektedir. Bu nedenlere bağlı saç dökülmesi kalıcı değildir.
- Vitamin ve mineral eksikliklerinde doktor kontrolünde takviye ilaç kullanılması gerekebilmektedir. Saça iyi gelen vitaminler, dökülme önlemek için de faydalıdır.
- Traksiyonel (çekmeye) bağlı saç dökülmelerinde saçın gevşek bağlanması önerilmektedir.
Erkek tipi (androgenetik) saç dökülmelerinde ise aşağıdaki tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir:
- Minoksidil sprey: %2’lik ve %5’lik formlarda haricen saçta dökülme olan alana uygulanmaktadır. Hem erkekte hem kadında kullanılabilen bir spreydir. Anti-hormonal etkinliği yoktur. Günde 2 defa düzenli olarak saç dökülmesi olan alana uygulanmalı ve el parmakları yardımıyla dağıtılmalıdır. Etkilenen alan çok geniş bile olsa günde 2 ml’den fazla kullanılmamalıdır. Uygulanmadan sonra eller yıkanmalıdır. Etkinliğinin değerlendirilebilmesi için en az 6 ay kullanılmalıdır. Uygulama alanında alerjik ve irritan kontakt dermatite, yüzde tüylenmede artışa sebep olabilmektedir.
- Finasterid: Aslında prostat hastaları için kullanılan bir ilaçtır. Androgenetik alopesi oluşumuna neden olan hormonlardan birinin üretimini azaltmaya yarayan tablet şeklindeki ilaçtır. Günde 1 mg ağız yoluyla hap olarak kullanılmaktadır. Bazı prostat hastalıklarında daha yüksek dozlarda kullanılmaktadır. Ancak bu hastalarda da ereksiyon zorluğu, cinsel istekte azalma, göğüslerde yumuşama ve büyüme gibi yan etkiler meydana gelebilmektedir. Finasterid tedavisinin erkeklerde saç dökülmesini %90 oranında azalttığını gösteren çalışmalar mevcut olmasına rağmen kadınlardaki etkinliği ispatlanmamıştır. Hamile kadınlarda kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Spironolakton: Hormonların üretimini azaltarak etki etmektedir. Minoksidil tedavisine cevap vermeyen kadınlarda tedaviye eklenebilmektedir. Dermatolog kontrolünde kullanılmalıdır. Hamile kadınlarda kullanılmamalıdır.
- Saç ekimi: Cerrahi bir yöntemdir. Ameliyathane şartlarında uygulanmalıdır. Saçlı derideki sağlıklı saç folikülleri alınarak saç dökülmesinin olduğu alanlara transfer edilmektedir.
[widget-133]
Saç Dökülmesi için Öneriler
Saç dökülmesi için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:
- Ağartıcılar ve perma saçların kırılmasına neden olabilmektedir. Boyaların, jölelerin, gevşeticilerin ve saç spreylerinin sürekli veya yanlış kullanılması saç kırılmasına da neden olabilmektedir. Bu nedenle dermatologlar bu saç ürünlerinin kullanımının azaltılmasını önermektedir. Daha az kullanım daha az saç kopması demektir.
- Saç kurutma makinelerinin sık kullanılması saçlara zarar vermektedir. Yüksek ısı, kılın gövdesindeki suyun kaynamasına neden olarak kılın kırılgan ve gevrek olmasına neden olur. Dermatologlar, saçlarınızın kendiliğinden kurumasına izin vermenizi önerirler. Saçlarınız kuruduktan sonra saçlarınızı şekillendirebilirsiniz. Ayrıca dermatologlar düzleştirici maşaların az kullanılmasını tavsiye etmektedir.
- At kuyruğu, mısır örgüsü ve değişik sıkı örgülerin uzun süre sürekli kullanılması traksiyon alopesi olarak bilinen saç dökülmesine sebep olmaktadır.
- Çok fazla şampuanlama, tarama veya fırçalama (günde 100 vuruş veya daha fazla) saçların dökülmesine neden olmaktadır.
- Islak saçları havluyla ovarak kurutmaya çalışmak ve ıslak saçların fırçalanması veya taranması da saç dökülmesine neden olmaktadır.
Saç dökülmesinin birçok tipi bulunmaktadır. Bu nedenle saç dökülme tipinizin belirlenmesi ve uygun saç dökülmesi tedavi planlanması için dermatoloğunuza başvurunuz.
Yazar: Doç. Dr. Sevil Savaş Erdoğan
