- Konu Başlıkları
- Saçkıran Belirtileri ve Tedavisi
- Saçkıran Nedir?
- Saçkıranı Tetikleyen Faktörler Nelerdir?
- Saçkıran (Alopesi Areata) Herhangi Bir Hastalığın Belirtisi Midir?
- Saçkıran Belirtileri Nelerdir?
- Alopesi Areata Kimlerde Olur?
- Saçkıran (Alopesi Areata) Nasıl Tanı Alır?
- Alopesi Areatanın Nedeni Nedir?
- Saçkıran (Alopesi Areata) Bulaşıcı Mıdır?
- Alopesi Areata (Saçkıran) Nasıl Tedavi Edilir?
- Uzman kontrolü şart...
- Alopesi Areata Tedavisinde Kullanılan İlaçlar Nelerdir?
- Saçkıran İçin Öneriler
Saçkıran Belirtileri ve Tedavisi
Saçkıran, yuvarlak oval biçimli bir alanda saçların dökülmesidir. Bağışıklık sistemi ile ilişkili (otoimmün) bir hastalıktır.
Saçkıran, saçların küçük yamalar halinde dökülmesine neden olmaktadır. Herhangi bir sağlık sorununa neden olmasa da kişileri estetik açıdan oldukça rahatsız etmektedir. Tam olarak nedeni bilinmese de en güçlü sebebinin stres olduğu bilinmektedir. Saçkıran hastalığı için, en kısa sürede tedavi uygulanmalı ve yayılma önlenmelidir.
[widget-132]
Saçkıran Nedir?
Alopesi saç dökülmesi demektir. Alopesi areata (saçkıran) ise yuvarlak oval biçimli bir alanda saçın dökülmesine verilen isimdir.
Saçkıranı Tetikleyen Faktörler Nelerdir?
Sinirsel değildir ancak hastalığın başlaması stresli bir dönem sonrası meydana gelebilmektedir. Kişinin genetik yapısı diğer faktörlerle birleşince bu tip saç kaybı tetiklenir. Yeme-içme alışkanlığıyla ilgili değildir.
Saçkıran (Alopesi Areata) Herhangi Bir Hastalığın Belirtisi Midir?
Alopesi areata geçiren kişi genellikle diğer yönlerden sağlıklıdır.
Ancak alopesi areatalı hastalar;
- Tiroid hastalığı,
- Vitiligo,
- Kollajen doku hastalıkları,
- Astım ve alerji (en sık atopik egzema ve saman nezlesi) gibi diğer bağışıklık sistemi ilişkili hastalıklar için risk taşırlar.
Yine alopesi areatalı kişilerin yakınlarında da astım, alerji, şeker hastalığı (tip 1 diyabet) olabilir. Bu durumlar hastalığa neden olmamakla birlikte, hastalığın şiddetlenmesine neden olabilmektedir.
Saçkıran Belirtileri Nelerdir?
- Alopesi areata sıklıkla baş saçlı derisinde olmasına rağmen kaş, kirpik ve sakallarda veya kıl içeren herhangi bir vücut bölgesinde de olabilmektedir.
- Bir ya da daha fazla sayıda, para şeklinde, yuvarlak, düzgün ve saçsız alanlar olarak başlar. Saç dökülmesi ani olur, sonradan çevresine doğru genişleyebilir.
- Kişi bunu duş sırasında ya da yastıkta dökülen saç yığınını görünce veya tesadüfen fark edilebilmektedir.
- Saçkıran bazen tüm saçların dökülmesine yol açabileceği gibi, bazen de tüm vücut kıllarının dökülmesine sebep olabilmektedir. Fakat bu durum oldukça nadirdir.
- Bazı hastaların el ve ayak tırnakları da etkilenebilmektedir. Tırnaklarda nokta şeklinde çökükler, beyaz çizgiler, kabalaşma, parlaklık kaybı, incelme ya da kanallar meydana gelebilmektedir.
- Nadiren tırnakların şekli değişebilir veya düşebilir. Bazen tırnak değişimleri alopesi areatanın ilk bulgusu olabilmektedir.
- Hastalarda tırnak bozukluklarının görülmesi saçkıran hastalığının şiddetli seyredeceğini düşündürmelidir.
- Saçkırana bağlı saç dökülmesini önlemek için en kısa sürede tedaviye başlamak gerekir.
Alopesi Areata Kimlerde Olur?
Etnik köken, cinsiyet ve yaş fark etmeksizin herkeste alopesi areata oluşabilmektedir. Saçkıran geçiren çoğu kişi tamamen sağlıklıdır. Çocuklarda genel olarak daha sıktır. Bazı kişilerin alopesi areata geçirmiş olan bir yakını olması da sık görülen bir durumdur.
Saçkıran (Alopesi Areata) Nasıl Tanı Alır?
- Dermatologlar bu tip saç dökülmesine sadece bakarak tanı koyabilmektedir.
- Eğer saç dökülmesi olan alan genişliyorsa birkaç saçınızı çekerek bu saçlara mikroskop altında bakılmaktadır. Nadiren bu hastalığı doğrulamak için deri biyopsisi yapabilmektedir. Bu işlemde derinizden küçük bir parça alınır ve mikroskop altında incelenir.
- Saçkıran tedavisi için kan tahlilleri şart değildir. Eğer doktorunuz hastalığınızın diğer bağışıklık sistemiyle alakalı hastalıklarla ilişkili olabileceğini düşünürse kan tetkiki yapabilmektedir.
Alopesi Areatanın Nedeni Nedir?
Alopesi areata, yani saçkıran nedenleri, kişinin kendi bağışıklık sistemi ile ilişkili (otoimmün) bir hastalıktır. Bilinmeyen bir sebeple bağışıklık sistemi kendi hücrelerini yabancı olarak algılayarak zarar vermeye başlar. Saçkıran hastalığında da vücut kendi kıl hücrelerine saldırır. Böylece saçın büyümesini durdurarak, saçın kökünden ayrılmasına neden olur.
Saçkıran (Alopesi Areata) Bulaşıcı Mıdır?
Hastalığın enfeksiyonlarla, mikroplarla ilişkisi yoktur. Saçkıran hastalığı bulaşıcı değildir.
Alopesi Areata (Saçkıran) Nasıl Tedavi Edilir?
Alopesi areata için kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Doktorunuz saçınızın daha hızlı büyümesine yardımcı olup saçkıran tedavisini hızlandıracak bazı ilaçlar verebilmektedir. Dermatoloji muayeneleri ve saçkıran tedavileri hastalığın tekrarlamasını veya tekrarlamamasını etkilemez.
Uzman kontrolü şart...
Saçkıranın seyri kişiden kişiye değişir. Bazı insanlar saçları kendiliğinden geri kazanırken, diğerleri uzun süre saçkıran hastalığı ile mücadele edebilir.
Alopesi Areata Tedavisinde Kullanılan İlaçlar Nelerdir?
Saçkıran tedavisinde çeşitli ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar;
- Kortikosteroidler: Bu ilaç bağışıklık sistemini baskılar. Hasta ilacı saç dökülmesi olan alana krem, losyon veya merhem şeklinde kendisi uygulayabilmektedir. Doktorunuz saç kaybı olan yere ilacın iğne şeklini de enjekte edebilmektedir. Daha az sıklıkla hasta ilacı hap şeklinde alır. Erişkin hastalarda saç tedavileri üolarak sıklıkla iğne denenmektedir. 3-6 haftada bir uygulanır. Saç büyümesi son iğneden yaklaşık 4 hafta sonra başlar, bazen bu süre uzayabilmektedir. Deriye sürülen ilaç iğneden daha az etkili olsa da çocuklarda en iyi tedavi seçeneğidir. Ağızdan alınan kortikosteroid hapların ciddi yan etkileri vardır. Dermatologlar kortikosteroidleri ancak çok sayıda ve yaygın alopesi areata olan hastalar için yazarlar.
- Minoksidil: Minoksidil sprey bazı hastalarda saçların yeniden çıkmasına yardımcı olabilmektedir. Genellikle diğer tedavilerle birlikte kullanılmaktadır. Hastalar tarafından günde iki kez saçlı deri, kaş ya da sakal bölgesine uygulanır. Yaklaşık 3 ayda yeni saç büyümesi başlayabilmektedir.
- Antralin: Saçkıran tedavisinde kullanılan bu ilaç deri bağışıklık sistemi fonksiyonunu değiştirir. Hastalar bu maddeyi deriye uygulayıp, 20-60 dakika sonra derinin tahriş olmasını engellemek için yıkamalıdır. Buna kısa kontakt tedavi adı verilmektedir.
- Difensipron: Saçkıran tedavisi olarak kullanılan bu ilaç saçsız deriye uygulanır. Kızarıklık, şişme ve aynı zamanda kaşıntı gibi hafif alerjik reaksiyona neden olarak etkisini gösterir. Bağışıklık sistemiyle ilişkili olarak kıl folikülleri uyarılmaya çalışılır. Bu ilaçla 3 ayda saçlar çıkmaya başlayabilmektedir.
- Alternatif tedaviler: Sarımsağın saç dökülmesi olan alana sürülmesi halk arasında çok fazla kullanılan bir yöntem olsa da bu ve diğer bitkisel yöntemlerle ilgili yeterli bilimsel bir veri yoktur. Bu gibi durumlarda yarardan çok zarar görmemek açısından mutlaka doktorunuza danışın.
- Diğer tedaviler: Bunlar dışında faydalı olabilecek, ancak kar-zarar oranı hesaplandığında çok sık kullanılmayan, bağışıklık sistemini baskılayıcı başka saçkıran tedavisi yöntemleri de vardır. Saçkıran nedenleri doğrultusunda saçkıran tedavisini geliştirmek için araştırmalar devam etmektedir. Eğer bir ilaçla ilgili rahatsız edici bir durum olursa hemen doktorunuza başvurun.
[widget-133]
Saçkıran İçin Öneriler
- Saç dökülmesi günlük yaşamda insan için bir stres kaynağıdır. Çünkü toplum, sağlıklı saçı gençliğin ve sağlığın bir göstergesi olarak görür.
- Ancak saçkıran hastalığının başka bir sağlık probleminin belirtisi olmadığı, günlük fonksiyonları etkilemediği göz önünde bulundurulmalıdır. Kişi saçların dökülmesiyle üzülmek, depresyona girmek, içe kapanmak yerine bununla mücadele etmelidir.
- Eğer saç dökülmesi utanç hissettiriyorsa, çıplak alanı saklamak için uygun saç stiliyle kapatılabilmektedir. Örneğin; peruk, şapka veya eşarp kullanılabilmektedir
- Bazı kişiler saçlarını tamamen tıraş etmeyi tercih eder. Bu yöntemlerin hiçbiri saçların yeniden çıkmasını engellemez. Ayrıca saçkıran tedavisi zarfında gerekirse psikolojik yardım alınmalıdır.
- Saçkıran hastalığı için cildiye uzmanı ile görüşülmesi gereklidir.
Yazar: Doç. Dr. Sevil Savaş Erdoğan
