- Konu Başlıkları
- Sifiliz (Frengi) Teşhis ve Tedavi Uygulamaları
- Frengi Nedir?
- Frengi Bulguları Nelerdir? Frengi Kimlerde Görülür?
- Frengi (Sifiliz) Kimlerde Görülür?
- Frengi (Sifiliz) Belirtileri Nelerdir?
- Sifiliz Tedavisi
- Sifiliz Tedavisine ek Öneriler
Sifiliz (Frengi) Teşhis ve Tedavi Uygulamaları
Frengi (sifiliz), cinsel yolla bulaşan Treponema Pallidum denilen bir bakterinin sebep olduğu enfeksiyon hastalığının adıdır.
Frengi, Treponema Pallidum adlı mikrobun yol açtığı sistemik bir hastalıktır. Sifiliz tedavisi yapılmaz ise beyin, sinir, göz ve iç organlarda ciddi hasarları beraberinde getirerek ölüme neden olur. Tüm dünyada yaygın olarak görülmektedir. Sifiliz olarak da bilinmektedir.
[widget-154]
Frengi Nedir?
Sifiliz (Frengi), cinsel yolla bulaşan Treponema Pallidum denilen bir bakterinin sebep olduğu enfeksiyon hastalığının adıdır.
Frengi Bulguları Nelerdir? Frengi Kimlerde Görülür?
Cinsel temastan 2 - 3 hafta sonra genital bölgede ağrısız, keskin kenarlı yara şeklinde başlamaktadır. Tedavi edilmese bile 4 - 5 hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Fakat yaranın iyileşmesi enfeksiyonun iyileştiği anlamına gelmez. Eğer sifiliz hastalığı tedavi edilmezse genital bölgedeki yara iyileştikten 2 - 3 hafta sonra kana ve deriye yayılmaktadır. Bunun sonucunda da tüm vücutta yaygın döküntüye, el ve ayak tabanında kırmızı şişliklere ve kabuklanmaya, gövdede bakır rengi kabarıklıklara ve saç dökülmesine neden olabilir. Daha ileri evrelerde ise karaciğer, kalp, sinir sistemi, bağırsaklar, göz ve diğer birçok organı tutabilmektedir. Bu durum da ölüme neden olabilmektedir.
Frengi (Sifiliz) Kimlerde Görülür?
Frengi, korunmasız cinsel temasta bulunan herkeste ve her yaşta görülebilmektedir. Sifilizin en sık görüldüğü kişiler aşağıdaki gibidir:
- Çok eşli olan kişiler
- Başka cinsel yolla bulaşan hastalığı olan kişiler
- Birden fazla cinsel partneri olanlar
- Hasta kişiler ile cinsel temasta bulunanlar
- Korunmasız cinsel ilişkide bulunanlar
- Sifiliz lezyonlarına dokunan kişiler
Frengi (Sifiliz) Belirtileri Nelerdir?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar belirtileri başlamadan önce ortalama 21 gün kuluçka süresi bulunmaktadır. Frengi 4 evrede seyreder. Her evre farklı belirtilere sahiptir.
Birinci evre: Hastalık kapıldıktan sonra genellikle genital bölgede bir veya birden çok lezyon ortaya çıkar. Yaralar hastalık bulaştıktan 10 ila 90 gün içinde ortaya çıkmaktadır. Hastalık genellikle cinsel temasla bulaştığı için genital bölgede çıkmaktadır. Ancak rektal bölgede, anüste, dilde, ağızda, dudakta, vücudun her yerinde görülebilmektedir. İlk çıkan bu yara; ağrısız, sert ve deriden kabarıktır. Zamanla ülserleşir, ortası çukurlaşır ve akıntılı bir hal alır. Hasta bu dönemde tedavi edilmezse hastalık ikinci evreye ilerler.
İkinci evre: Vücutta pembe veya kırmızı döküntüler görülmektedir. Kaşıntı yoktur. Döküntüler birden fazla bölgede görülmektedir. Frengi döküntüleri aşağıdaki gibidir:
- Ağızda üzeri beyaz plaklar şeklinde
- İsilik tarzında
- Bozuk para büyüklüğünde batık plaklar şeklinde
- Avuç içi ve ayak tabanında hafif kabarık döküntüler şeklinde
- Ciltte küçük lekeler tarzında
- Kasık bölgesi ve genital bölgede siğiller şeklinde
- Hasta bu evrede tedavi edilmezse hastalık üçüncü evreye girer.
Üçüncü evre: Bu döneme sessiz dönem adı verilmektedir. Hastalık ilerlemeye devam eder, ancak hiçbir şikayete neden olmaz. Birkaç yıl sürebilen bu dönemde sifiliz testleri pozitiftir.
Son evre: İlk enfeksiyondan aylar, hatta yıllar sonra ortaya çıkabilen son evrede hastalık ilerlemeye devam eder. Günümüzde son evre frengi gelişmiş ülkelerde nadir olarak görülmektedir. Bu evrede sifiliz;
- Beyin ve sinir hastalıklarına,
- Göz hastalıklarına,
- Kalp ve damar hastalıklarına,
- Karaciğer hastalıklarına,
- Kemik ve eklem hastalıklarına yol açar.
Sifiliz Tedavisi
Erken dönemde yakalandığında antibiyotiklerle kolayca tedavi edilebilecek olan sifiliz hastalığı geç dönemde kalıcı sakatlıklar bırakabilmektedir. Bu nedenle erken tanı, sifiliz tedavisi için çok değerlidir.
Basit bir kan tahlili ile bakterinin sizde olup olmadığı tespit edilebilmektedir. Sifiliz tedavisinde genellikle penisilin içeren iğneler kullanılmaktadır. Birlikte olduğunuz cinsel partnerin de tetkik edilmesi gerekmektedir.
[widget-155]
Sifiliz Tedavisine ek Öneriler
Frengiden korunmak için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:
- Doğru şekilde kondom kullanımı
- Her temasta yeni kondom kullanılması
- Sağlıklı cinsel davranış biçimleri
- Tek eşlilik
- Riskli davranışları olan kişilerin tarama testleriyle taranması
- Eşlerin de tedavisi
- Düzenli dermatolog kontrolü
Yazar: Doç. Dr. Sevil Savaş Erdoğan
