- Konu Başlıkları
- AIDS Tedavisi Nasıl Yapılır?
- AIDS Nedir?
- AIDS Bulguları Nelerdir?
- AIDS Sebepleri Nelerdir?
- Bunu biliyor musunuz?
- HIV Virüsü Tedavisi
- HIV Virüsünden Korunmak için Öneriler
AIDS Tedavisi Nasıl Yapılır?
AIDS; tüm sistemleri etkileyerek vücudun savunma mekanizmasının bozulmasına neden olan, cinsel yolla bulaşan enfeksiyon hastalıklarından biridir.
AIDS (Acquired ImmunoDeficiency Syndrome), HIV (Human Immunodeficiency Virus) virüsüne bağlı olarak gelişmektedir. Tüm sistemleri etkileyerek vücudun savunma mekanizmasını bozan, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon hastalığıdır. Dünyada 40 milyondan fazla HIV ile enfekte hasta vardır. Kişi enfekte olduktan sonra ömrü boyunca HIV virüsünü taşır. Çünkü virüsü tamamen temizleyecek bir HIV virüsü tedavisi henüz bulunmamaktadır. Peki AIDS nedir, AIDS nasıl tedavi edilir?
[widget-154]
AIDS Nedir?
AIDS, Acquired Immune Deficiency Syndrome’un (Kazanılmış Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) kısaltmasıdır. HIV virüsünün neden olduğu AIDS, bağışıklık sisteminin enfeksiyonlara ve kanserlere karşı savunmasız olduğu evredir. Dolayısıyla yaşamı tehdit eder. Ancak unutulmamalıdır ki; HIV pozitif olan her kişide AIDS oluşmamaktadır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar kategorisinde yer alan HIV virüsüne karşı geliştirilen antiretroviral ilaçlar sayesinde bağışıklık sistemi ciddi şekilde hasar görmeden enfeksiyonlara karşı savaşabilir. Yani kullanılan ilaçlar sayesinde vücut direnci düşmez.
HIV bulaştıktan sonra ilaç tedavisine ek olarak kişinin yaşam koşullarına ve vücut direncine göre AIDS oluşmayabileceği gibi; 5-15 yıl ya da daha sonrasında oluşma ihtimali vardır. AIDS nedir sorusunun yanıtı bu şekilde. Peki ya hastalığın bulguları?
AIDS Bulguları Nelerdir?
AIDS hastalığı genellikle aşağıdaki evreler şeklinde ilerlemektedir:
1- Akut enfeksiyon: HIV virüsü ile enfekte olduktan 2 - 3 hafta sonra ortaya çıkmaktadır. Grip benzeri bulgular ve gövdede döküntü şeklinde görülür. Genellikle 1 hafta - 1 ay içinde kaybolur. Hastaların sadece %20 - 30’unda bu AIDS bulguları görülür. Diğer hastalarda sessiz enfeksiyon şeklinde başlamaktadır.
2- Sessiz enfeksiyon: Bu dönemde kişi HIV virüsünü taşımasına rağmen hiçbir bulgu ve şikayete sahip olmaz. Kişiden kişiye süresi çok değişkendir. Bu süre birkaç ay sürebildiği gibi yıllarca da sürebilir. Aşağıdaki faktörler AIDS hastalığının ilerleme sürecini artırmaktadır:
- Sigara
- Alkol
- Stres
- Uyuşturucular
- Beslenme bozukluğu
- Gebelik
- Ek hastalıklar
3- Vücuttaki bezelerde şişlik: Bu dönemde kasıklar, koltuk altı ve boyunda lastik kıvamında, hareketli bezeler görülmektedir.
4- Aktif hastalık dönemi: Bu dönemde HIV virüsü artık kişinin bağışıklık sistemini baskılar. Aktif hastalık döneminde sağlıklı kişilerde görülmeyen veya nadir görülen enfeksiyonlar görülmeye başlar. Bu enfeksiyonlar aşağıdaki gibidir:
- Sık tekrarlayan, tedaviye dirençli ve çok sayıda siğiller
- Sık tekrarlayan inatçı mantar hastalıkları
- Şiddetli, çok yaygın uçuklar (herpes)
- Sık tekrarlayan, tedaviye dirençli çok sayıda molluskum
- Deri kanserleri
Tanı, kan testi ile konulmaktadır. Anti HIV test ile tanı konur. HIV virüsü alındıktan sonra kanda 3 - 6 ay içinde pozitifleşir. Fakat bazı özel durumlarda erken tespit etmek amacıyla özel testler de mevcuttur.
AIDS Sebepleri Nelerdir?
AIDS bulaş yolu ile bulaşmaktadır. AIDS sebepleri aşağıdaki gibidir:
- HIV pozitif kişiden sağlıklı kişiye verilen kan ve kan ürünleri
- Korunmasız cinsel ilişki
- HIV pozitif kişi ile ortak kullanılan şırınga, kesici - delici aletler
- HIV pozitif anneden doğum sırasında veya emzirme ile bebeğine bulaşabilmektedir
- Seks işçileri, homoseksüeller, damardan uyuşturucu kullananlar ve sık kan nakli alanlar daha çok risk altındadır.
Bunu biliyor musunuz?
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) verilerine göre, 2020 itibarıyla dünya genelinde HIV enfeksiyonu bulunan yaklaşık 40 milyon insan var. Bunlardan yaklaşık 1.5 milyonu çocuk.
HIV Virüsü Tedavisi
AIDS’in kesin tedavisi olmamakla birlikte bağışıklık sistemini artırıcı ilaçlar, virüslerin üremesini ve organlara tutunmasını engelleyen ilaçlar mevcuttur. Yeni HIV virüsü tedavileri ile sağkalım çok uzun sürmektedir. Cildiye uzmanı ya da jinekolog/ürologlar AIDS tedavisi için destek olmaktadır.
[widget-155]
HIV Virüsünden Korunmak için Öneriler
Yaşamınızda dikkat edebileceğiniz bazı unsurlar AIDS olasılığını düşürmektedir. Aşağıdaki önerileri dikkate alarak HIV virüsünden korunabilirsiniz:
- Doğru şekilde kondom kullanımı
- Her temasta yeni kondom kullanılması
- Sağlıklı cinsel davranış biçimleri
- Tek eşlilik
- Riskli davranışları olan kişilerin tarama testleriyle taranması
- Eşlerin de tedavisi
Yazar: Doç. Dr. Sevil Savaş Erdoğan
