- Konu Başlıkları
- Erkek Tipi Kıllanma Nedenleri ve Tedavisi
- Hirsutizm Sebepleri Nelerdir?
- Risk Faktörleri Nelerdir?
- Hangi Durumlarda Doktora Başvurmalısınız?
- İhmal etmeyin...
- Hirsutizm için Test Yapılmalı mıdır?
- Hirsutizm Nasıl Tedavi Edilir?
Erkek Tipi Kıllanma Nedenleri ve Tedavisi
Hirsutizm, androjen hormon üretiminin veya androjen hormonlara duyarlılığın artması sonucu meydana gelen erkek tipi kıllanmadır.
Kadınlarda, erkek tipi kıllanma olarak tanımlanan hirsutizm, androjen hormon üretiminin veya androjen hormonlara duyarlılığın artması sonucu meydana gelmektedir. Bu sorunu yaşayan kadınlarda, yüz ve vücutta ayva tüyü olarak adlandırılan normal tüylenmenin dışında; özellikle üst dudak, çene, göğüs, göbek üstü, göbek altı, üst kol, uyluk, sırt ve bel olmak üzere vücudun 9 ana bölgede sert, koyu renkli yoğun kıllanma görülmektedir. Doğurganlık çağındaki kadınların %5’ini etkileyen bir durumdur.
[widget-158]
Hirsutizm Sebepleri Nelerdir?
Ailesel olarak birçok kadında vücut kıllarında fazlalık görülebilmektedir. Ancak bu hormonal bir bozukluk olduğunu göstermez. Hirsutizmi yani erkek tipi kıllanma artışı olan kadınlarda ise bu durum genellikle kadınlarda normalde düşük bulunan androjen dediğimiz erkeklik hormonlarının atması ve kıl köklerinin androjenlere aşırı cevap vermesi ile görülmektedir.
Testosteron en önemli androjendir. Bu hormonların artışı ya yumurtalıklardan (overlerden) ya da böbrek üstü bezlerinden (sürrenal bezler) kaynaklanabilmektedir.
Kadınlarda androjen artışının en sık sebebi ‘’Polikistik Over Sendromu’’dur. Bu duruma adetlerde düzensizlik, sivilce, kilo alımı, saç dökülmesi gibi bulgular da eşlik etmektedir.
Erkek tipi kıllanma nedenlerinden biri de idiyopatik dediğimiz herhangi bir patolojinin eşlik etmediği, adet düzensizliğinin olmadığı, androjenlerde artışın olmadığı durumlardır.
Hirsutizm nedenlerinden bir diğeri ise; yumurtalıklarda veya böbrek üstü bezinde hormon salgılayan tümörler, androjenlere benzer etki gösteren bazı ilaçların kullanımı, tiroid bezi hastalıklarıdır.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Birçok durum kadınlarda erkek tipi kıllanma, yani hirsutizm görülme sıklığını artırabilmektedir. Risk faktörleri aşağıdaki gibidir:
- Aile öyküsü: PKOS (Polikistik Over Sendromu), konjenital adrenal hiperplazi gibi hastalıklar ailesel eğilim göstermektedir.
- Irk: Akdeniz, orta doğu ve güney Asya ırklarında açıklanamayan nedenlerle olan hirsutizm daha sık görülmektedir.
- Obezite: Fazla yağ dokusu, artmış androjen kaynağıdır. Bu da hirsutizm derecesini artırmaktadır.
Hangi Durumlarda Doktora Başvurmalısınız?
Aşağıdaki durumlarda doktora başvurarak gerekli tedavinin uygulanmasını sağlayabilirsiniz:
- Kalın, siyah kıllar; çene bölgesi, kasıklar, göğüs, sırt gibi erkeklere özgü kılların çıktığı bölgelerde ise
- Aniden oluşan kıllanma artışı varsa ya da hızla kötüleşme mevcut ise
- Adet düzensizliği, sivilce eşlik ediyorsa
- Aşırı kıllardan rahatsız ve tedavi olmak istiyorsanız
İhmal etmeyin...
Hirsutizm, altta yatan nedenlere bağlı olarak tekrarlayabilir veya devam edebilir. Eğer hirsutizmin nedeni hormonal bir bozukluksa ve bu bozukluk düzeltilmezse veya kontrol altına alınmazsa, kıllanma devam edebilir.
Hirsutizm için Test Yapılmalı mıdır?
Doktorunuz size hangi testlerin yapılması gerektiğine yaşınıza, şikayetlerinize ve muayene bulgularınıza göre karar verecektir.
- Kan tahlili ile hormon seviyeleri değerlendirilebilmektedir.
- Pelvik Ultrason ile yumurtalıklar değerlendirilerek polikistik over sendromu ve diğer durumlar değerlendirilebilmektedir.
- Doktorunuz yumurtalıklarda veya böbrek üstü bezlerinde tümörden şüphelendiği zaman bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri yaptırabilmektedir.
[widget-159]
Hirsutizm Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi hirsutizme neden olan sebeplere ve hastanın şikayetlerine göre planlanmaktadır. Hirsutizm tedavi aşağıdaki uygulamaları içerebilmektedir:
- Doğum kontrol hapları: Yaygın kullanılır, hormon seviyelerini düşürüp kıllanmayı azaltır ve adeti düzenler. Ancak bu ilaçların etkisinin gözlenmesi için 6 ay kullanılmalıdır.
- Anti androjen ilaçlar kullanılabilmektedir.
- Ağda veya tıraşlama yapılabilmektedir.
- Kıl dökücü kremler kullanılabilmektedir.
- Erkek tipi kıllanma tedavisinde kılların rengi açılabilmektedir.
- İğneli epilasyon (elektroliz) yapılabilmektedir.
- Lazer epilasyon yapılabilmektedir. Lazer epilasyona hormon tedavisinin eklenmesi kılların çıkışını azaltması açısından faydalıdır.
- Kadınlarda erkek tipi kıllanma olan hirsutizm için uygulanan ilaç tedavileri mevcut kılları dökmez, yeni tüylerin oluşmasını ve kabalaşmasını engeller. Önceden oluşmuş kıllar ise epilasyon yöntemleri (elektroliz, ağda, lazer, tıraşlama) ile azaltılmaktadır.
- Elektroliz (iğneli epilasyon) küçük alandaki kılları dökebilir, işlem ağrılıdır ve tecrübe gerekir. Kalıcı kıl azalması sağlar.
- Tıraşlama kolaydır ancak kalıcı değildir, ağda tahriş ve acı oluşturabilir ve kalıcı değildir.
- Lazer epilasyon en güncel erkek tipi kıllanma tedavisidir. Daha az ağrılı ve konforludur. Kılların kalıcı azaltılmasını sağlar. 4 – 6 hafta aralıklarla uygulanan 6 – 8 seans ile başarı elde edilmektedir.
- Kilolu ve obez kadınlarda zayıflamak androjen seviyesini düşürüp hirsutizmi azaltabilmektedir. Kilo vermeniz kıllanmanızın azalması için önemlidir.
- Kıl dönmesi gibi problemlerin oluşmaması için jilet gibi yöntemlerle tıraş yapmak yerine kalıcı tedavi yöntemlerine öncelik verilmelidir.
Sizde de erkek tipi kıllanma varsa sebeplerinin araştırılması ve tedavinizin planlanması için bir dermatoloğa başvurabilirsiniz.
Yazar: Doç. Dr. Sevil Savaş Erdoğan
